استفاده مطلوب و صحیح از درختکاری در معابر شهری، نیازمند رعایت برخی اصول ساده است.
برخی از نکات درخصوص درختان حاشیه خیابانها و معابر عبارتند از:
1- کاشت گیاهان با ارتفاع بلند در کنار ساختمانهای بلند ، ارتفاع آنها را تشدید می¬کند و کاشت درختان کوتاه مانند اقاقیا چتری یا سرو خمره¬ای در کنار همان ساختمان، به لحاظ بصری ارتفاع ساختمان را کوتاهتر نشان می¬دهد.
2- در خیابانهای باریک، درختان با تاج کشیده و در خیابانهای عریض، درختان با تاج گسترده، زیبایی بیشتری به محیط خواهند بخشید.
3- بافت خیابانی را که با عناصر سخت نظیر سنگ دوتیشه بافت خشنی به خود گرفته را می¬توان با بکارگیری بافت نرم گیاهی کاهش داد. بطور مثال کاشت درختچه ابریشم یا اقاقیا چتری خشونت بافت را کاهش می¬دهد و لیکن کاشت درختان کاج تهران خشونت بافت را افزایش می-دهد. در ضمن کاشت درختان دارای بافت نرم القاءکننده احساس بازبودن محیط است.
4- در زمان کاشت درختان دقت کنید هماهنگی و هارمونی یکنواختی بین کلیه عناصر خیابان اعم از ساختمانها ، پله ها، رفوژها با درختان و درختچه ها بوجود آید. ساده¬ترین راه، کاشت یک گونه خاص گیاهی در کل خیابان است. لیکن میتوان با کاشت گونه¬های متفاوت گیاهی (با حفظ نکات خاص طراحی) نیز این وحدت را بوجود آورد.
5- می¬توان جهت تعیین فاصله تقریبی مناسب بین درختان مشابه در خیابان از فرمول ساده زیر استفاده کرد:
D فاصله درختان از همدیگر به متر
H ارتفاع درختان به متر D=(H*0/5)+2

6- سیستم ریشه عمیق داشته باشد تا به سازه¬های پیاده و سواره¬رو صدمه نزند. درختانی نظیر بید ، اکالیپتوس، صنوبر و ... می¬توانند ریشه خود را برای دستیابی به آب دهها متر گسترش دهند و به تاسیسات، موزائیک¬ها و آسفالت صدمه بزنند.
7- درختان معابر با قرار گرفتن در اطراف موضعی خاص می¬توانند آنرا قاب کنند. این موضع می¬تواند ورودی یک ساختمان اداری، تجاری، فرهنگی و یا تابلوی محلی خاص باشد. از این ویژگی در گذشته در اطراف عمارتهای قدیمی و با بکاربردن درختان کاج، سروناز و... استفاده می-شده است (عمارت هشت بهشت اصفهان)
8- رنگ سبز تیره گیاهان معابر، ایجاد کننده حس دلتنگی و احساس نزدیکی به ناظر و رنگ سبز روشن القاءکننده فرح¬بخشی و احساس دوری از ناظر است. گلها و برگ¬های تیره و پررنگ در زمینه کم¬رنگ خود را به خوبی نشان می¬دهند و سنگ¬های کم¬رنگ با برگ¬های ارغوانی همخوانی دارند. در حالیکه آجرهای قرمز تند با رنگ¬های ملایمتری کنار می¬آیند.
9- با توجه به نحوه کاشت درختان می¬توان به ترافیک نامنظم پیاده¬روها و محل¬های عبور از خیابان نظم بخشید.
10- اندازه گیاه در مرحله تکامل بسیار مهم است. گیاه نباید بیش از فضای اختصاص داده شده رشد کند. به طور مثال جهت هرس درختان اکالیپتوس که زیر سیم¬های برق کاشته شده¬اند، هر ساله هزینه زیادی صرف می¬گردد. رشد بیش از حد درختان باعث مسدود شدن پنجره¬ها و چشم اندازها می¬شود، پیاده¬روها و خیابانها شلوغ می¬شوند و شاخه¬های پایین فاقد برگ و بار می¬شوند. مراقبت از این گیاهان زمانی که بالغ می¬شوند دشوار است.
11- در مجاورت مناطق وسیع آسفالته و سطوح ساختمانی، درختان باید محیط زیست نامساعدی را تحمل کنند. دمای تابستانی بالاتر، رطوبت نسبی پایین تر، تهویه محدود خاک و کیفیت بد هوا عوامل محدود کننده رشد هستند.
12- سمت¬های مختلف یک ساختمان و سمت تابش خورشید به آن منطقه میکروکلیماهای متفاوتی را بوجود می¬آورند که با توجه به این موضوع باید نوع گیاه را انتخاب نمود. باغچه¬هایی که در کنار دیوارهای رو به آفتاب جنوب و غرب قرار دارند، گرما و تشعشع بیشتری را در طول روز جذب می¬کنند و باید گیاهان مقاوم به گرما در این محلها کاشته شود. لیکن در باغچه¬های کنار دیوارهای رو به شمال و شرق از گیاهان با مقاومت کمتر مثل نیز میتوان استفاده نمود.
13- ارتفاع تنه درخت زیاد باشد تا شاخه¬های آن به سر و صورت عابرین پیاده و دوچرخه¬سوارها گیر نکند و مانع حمل و نقل بار فروشگاه¬ها در پیاده¬رو نباشد.
14- درخت تمیزی بوده و حتی الامکان کمترین ریزش برگ، زوائد گل و میوه را داشته باشد تا باعث لک¬شدن و کثیف¬شدن محیط و احیانا بسته¬شدن جوی¬های آب خیابان نگردد.
15- طول عمر درخت زیاد باشد تا نیاز به واکاری مکرر نباشد.
16- عرض پياده¬رو نبايد از 170 سانتي¬متر کمتر باشد تا درخت بتواند خوب رشد کند، آسيب نبيند و مزاحم عبور و مرور هم نشود. البته اين فاصله براي پياده¬روهايي که خانه‌هاي‌ بالکن¬دار دارند بايد کمي بيشتر باشد تا در هنگام بزرگترشدن نهال، مشکلي براي ساختمان يا خود درخت پيش نيايد.
17- محل کاشت درخت بايد داراي فاصله لازم از موانعي مانند تابلوهاي هشدار دهنده، تير چراغ برق، لوله‌هاي‌ گاز جلوي منازل، کابل تلفن، در ورودي منزل و پارکينگ باشد.
حرف آخر:
 درخت يک موجود زنده است و نيازهاي ساده‌اي‌ هم دارد. شما مسئول درخت تان باشيد. این دوست سبز، حدود 7 دسي بل از آلودگي‌هاي‌ صوتي ناشي از تردد خودروها و صداهاي شهري مي‌کاهد و تا 75 درصد از گرد و غبار محيط زندگي تان را کاهش مي‌دهد. سايه‌اي‌ براي پنجره‌هاي‌ خانه¬تان ايجاد مي‌کند و آشیانه¬ای مي‌شود براي پرندگان محله.

روابط عمومی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان قم